بخش دندانپزشکی
دندان پزشکی
اولین پاسخگوی خدمات دندان پزشکی اختصاصی برای بیماران قلبی در کشور می باشد و تحت نظر دندانپزشکان متخصص به بیماران بستری و سرپایی خدمات درمانی و مشاوره ای ارائه می نماید.
در حال حاضر این واحد با 9 یونیت دندان پزشکی و 1 یونیت دندان سازی، تمامی خدمات دندانپزشکی (ترمیمی،جراحی لثه، دندانسازی، روت کانال و جراحی دندانها، دندانپزشکی تحت بیهوشی) را به اطفال و بزرگسالان ارائه می نماید. سالیانه به بیش از 15000 بیمار سرپایی و بستری خدمات دندان پزشکی ارائه می گردد.
اندوکاردیت عفونی
اندوکاردیت عفونی، عفونت پوشش داخلی حفرات قلب (اندوکارد) و یا دریچههای قلب است. این عارضه توسط موجودات میکروسکوپی (بطور معمول باکتریها و گاهی قارچها و سایر انواع موجودات میکروسکوپی) ایجاد میشوند. این موجودات از طریق جریان خون وارد قلب شده و در آنجا ساکن میشوند. این موجودات میکروسکوپی به شکل طبیعی و بیخطری در برخی از قسمتهای بدن مانند دهان و دستگاه ادراری زندگی میکنند و ممکن است بر اثر کوچکترین خراش یا بریده شدن بافت وارد جریان خون شوند. همیشه وجود باکتریها در خون، منجر به اندوکاردیت نمیشود و همچنین تمام باکتریها نیز قادر به ایجاد اندوکاردیت نمیباشند. اندوکاردیت بیماری ناشایعی است.
وقتی که اندوکاردیت رخ میدهد، موجودات میکروسکوپی داخل خون به پوشش داخلی قلب یا دریچههای غیرطبیعی میچسبند. شاید لختههای خونی میکروسکوپی که از قبل در محل ایجاد شدهاند، در این فرایند به آنها کمک کنند. پاسخ بدن از طریق ارسال سلولهای ایمنی و فیبرین (از عناصر تشکیل لخته) برای به دام انداختن ارگانیسم میباشد. یک دسته از مواد سلولی که مجموعهای از ارگانیسمها را دارد، وژتاسیون خوانده میشوند. وژتاسیونها ممکن است با یکی از عملکردهای دریچه تداخل کنند. همچنین وژتاسیونها ممکن است کنده شده و یکی از رگهای خونی را در یک اندام حیاتی مسدود کنند.
احتمال ابتلا به اندوکاردیت در صورت وجود بیماریهای دریچهای، جراحی قلبی، نقص مادرزادی قلبی، آسیب دریچههای قلبی به علت تب رماتیسمی در دوران کودکی، دریچه مصنوعی قلب یا وجود هر ماده خارجی دیگری در بدن افزایش مییابد. معتادان مواد مخدری که از سوزنهای مشترک یا آلوده استفاده میکنند نیز در معرض خطر زیاد ابتلا به اندوکاردیت قرار دارند.
علایم اندوکاردیت متغیراند اما اغلب آنها با تب همراه میباشند. بیشتر افراد سایر علایم شبه آنفولانزایی مانند دردهای عضلانی، خستگی، تعریق شبانه و از دست دادن اشتها را گزارش میکنند. اگر مبتلا به اندوکاردیت مزمن یا اندوکاردیت تحت حاد هستید، علایم ممکن است شدت کمتری داشته و تا ماهها قبل از تشخیص ادامه داشته باشند. گاهی اوقات علایم نارسایی قلبی مانند تنگی نفس و گیج شدن نخستین نشانه اندوکاردیت عفونی میباشند. شما و پزشک معالجتان ممکن است متوجه تغییراتی در پوست و ناخنهایتان بشوید، از جمله لکههای قرمز در کف دست و پا، زخمهای دردناک در نوک انگشتان دست و پا و یا خطهای تیره (خونریزیهای ریز) در زیر ناخنها که به نظر خردههای چوب میآیند. اندوکاردیت عفونی ممکن است باعث ایجاد عوارض دیگری نظیر کمخونی و خون ادراری گردد.
پزشک در ابتدا ممکن است از روی علایم شما به اندوکاردیت شک کند بویژه اگر خطر شناخته شدهای مانند بیماری قلبی مادرزادی، تب رماتیسمی یا بیماری دریچهای داشته باشید. او بوسیله گوشی طبی به صدای قلبتان گوش فرا خواهد داد و ممکن است متوجه یک سوفل جدید (صدای تلاطم جریان خون در قلب) یا تغییر سوفل قدیمی در قلبتان گردد. از روی نمونههای خونی که برای کشت به آزمایشگاه ارسال میشوند پزشک میتواند وجود عفونت و نوع میکرب بوجود آورنده عفونت را تشخیص دهد. تنها تعداد اندکی از کشتهای خونی در افراد مبتلا به اندوکاردیت عفونی، منفی میشوند (منفیکاذب). یک اکوی قلبی تشخیص پزشک را با نشان دادن وژتاسیونها بر روی دریچههای قلب تایید میکند. اکوی قلبی همچنین اندازه قلب شما را نشان داده و نشان میدهد که دیوارههای قلب و دریچههای آن چگونه کار میکنند.
برای درمان اندوکاردیت به مقادیر (دوزهای) فراوانی از آنتیبیوتیک به مدت 2 تا 6 هفته برای کشتن موجودات میکروسکوپی عفونی در خون و استریلیزه کردن دریچههای قلب نیاز دارید. در ابتدا ضروری است که در بیمارستان بستری شوید تا آنتیبیوتیکها بصورت داخل وریدی تجویز شوند. در برخی از افراد که به خوبی به این درمان اولیه پاسخ میدهند، ممکن است دوره کامل مصرف آنتیبیوتیکها در خانه تکمیل شود. پزشک معالج شما با انجام آزمایشهای خونی منظم از کارکرد صحیح داروها مطمئن خواهد شد.
در برخی افراد، اندوکاردیت عفونی ممکن است به یک دریچه قلبی (طبیعی یا مصنوعی) صدمه زیادی بزند. اندوکاردیتعفونی همچنین ممکن است باعث ایجاد نارسایی قلبی شود. همچنین وژتاسیونها ممکن است به کرات جدا شده و در سراسر خون پخش شوند. ممکن است برای حذف بافت عفونی و تعمیر یا تعویض دریچه نیاز به عمل جراحی باشد.
مصرف آنتیبیوتیکها برای پیشگیری از اندوکاردیت
در برخی از موارد ممکن است پزشک توصیه نماید که قبل از انجام برخی جراحیهای دندان (ازجمله جرمگیری) یا سایر انواع جراحی، برای پیشگیری از بروز اندوکاردیت عفونی، حتما آنتیبیوتیک مصرف کنید. اگر به علت افزایش میزان خطر اندوکاردیت وضعیت خطرناکی دارید (مثل یک دریچه غیرطبیعی، جراحی قبلی دریچهای، یک دریچه مصنوعی قلب، اندوکاردیت، یا برخی بیماریهای مادرزادی قلب) امکان زیادی وجود دارد که این جراحیها باعث ورورد باکتریها به جریان خون و استقرار آنها بر روی دریچههای قلب شود.
در حال حاضر دستورالعملهای پزشکی توصیه میکنند که تنها افرادیکه بیماریهای شدید زمینهای دارند، قبل از این جراحیها آنتیبیوتیکهای پیشگیرانه را مصرف نمایند.
این جراحیها معمولا در قسمتهایی از بدن انجام میگیرند که به طور طبیعی در این قسمتها باکتری یافت می شود:
• اعمال دندانپزشکی که احتمالا باعث خونریزی میشوند، از جمله جرمگیری.
• برداشت لوزهها و لوزه سوم.
• برونکوسکوپی یا دیدن مستقیم مجاری تنفسی بوسیله یک برونکوسکوپ.
• برخی از انواع جراحیهای مجاری تنفسی، دستگاه گوارشی یا دستگاه ادراری.
• جراحی کیسه صفرا یا پروستات.
شما از راههای زیر میتوانید به پیشگیری از اندوکاردیت کمک نمایید:
رعایت بهداشت دهان برای داشتنی دهانی سالم، اطلاع دادن به دندانپزشک در مورد وضعیت قلب و دریچههای آن، دادن شماره تلفن پزشک به دندانپزشکتان تا آنها در مورد شما با هم مشورت نمایند و پیروی از دستورات پزشک یا دندانپزشک در مورد مصرف آنتیبیوتیک قبل از دندانپزشکی. همچنین شما میتوانید یک کارت مخصوص حاوی اطلاعات مربوط به اندوکاردیت عفونی را با خود به همراه داشته باشید. این اقدامات نمیتوانند از تمام موارد اندوکاردیت پیشگیری نمایند چرا که نمیتوانیم پیشبینی نماییم که میکروبها چگونه و چه زمانی وارد جریان خون میشوند و نیز نمیتوانیم همه افراد در معرض خطر را قبل از انجام اقدامات تهاجمی شناسایی نماییم. همچنین نمیتوان همه میکروبهای اختصاصی را شناسایی نمود. پزشکان از این مورد نگرانند که مصرف بیش از حد آنتیبیوتیک موجب مقاومت دارویی شود. تحقیقات برای مشخص کردن موثرترین راههای پیشگیری از اندوکاردیت عفونی همچنان درحال انجام هستند.
قرص وارفارین
آن دسته از بیمارانی که دریچه آنها از نوع فلزی است جهت جلوگیری از ایجاد لخته خون باید قرص وارفارین مصرف کنند. مصرف نکردن آن بیماران را با مشکلات بسیار حاد و جدی روبرو خواهد کرد.
درصورتیکه نوع دریچه خوکی یا انسانی باشد نیازی به مصرف وارفارین نیست مگر آنکه ریتم قلب نامنظم باشد. البته در دریچه های خوکی هم در چند ماه اول بعد از عمل، مصرف وارفارین لازم است (تحت نظر پزشک معالج)
این قرص با تاثیر برروی یک سری از فاکتورهای انعقادی خون، زمان انعقاد آن را افزایش میدهد. تاثیر این دارو را آزمایشی بنام زمان پروترومبین (PT ) و نسبت بین المللی (INR ) تعیین میکند.
آزمایش پی تی PT
مقدار طبیعی PT بین 13-12 ثانیه است. اما در کسانی که تعویض دریچه شدهاند و وارفارین مصرف میکنند بین 25 -18 ثانیه (براساس نوع محل و تعداد دریچه) تنظیم میگردد .
آزمایش آی ان آر INR
مقدار طبیعی آن 1 میباشد . در مصرف کنندگان وارفارین بین 5/3 – 2 تنظیم میگردد . البته بر اساس نوع، محل و تعداد دریچه در افراد مختلف فرق میکند.
تا زمانیکه در بیمارستان بستری هستید روزانه یکبار باید آزمایش PT-INR انجام شود تا مقدار لازم قرص وارفارین مشخص شود. پس از ترخیص، دو روز و سپس یک هفته و بعد 2 هفته و در صورت کنترل آن و مشخص شدن مقدار قرص وارفارین ، ماهی یک بار انجام این آزمایش کافی است . البته در بعضی از بیماران انجام مکرر این آزمایش با نظر پزشک معالج لازم است. پس از هر بار آزمایش مقدار PT-INR را به اطلاع پزشک معالج خود برسانید .
مصرف طولانی مدت وارفارین در صورتیکه بطور منظم با انجام آزمایش خون همراه باشد و قرص وارفارین بر اساس جواب PT-INR تجویز شود و میزانPT-INR کنترل گردد هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما اگر PT-INR را کنترل نکنید و مقدار آن از حد مجاز بالاتر رود و کماکان مقدار وارفارین نیز تغییری نکند و کاهش نیابد، دچار خونریریهای مختلف میشوید و در صورتیکه PT-INR کمتر از حد لازم باشد ، امکان لخته شدن دریچه مصنوعی وجود دارد.
برخی از داروهایی که باعث افزایش PT- INR می شوند عبارتند از:
آسپرین - بروفن - ایندومتاسین - مفنامیک اسید - داروهای ضد قند - سایمتدین - آلوپرینول- کلوفیبرات - جم فیبروزیل - هپارین - ایزونیازید - متی مازول - مترونیدازول - مصرف مشروبات الکلی - کلرامفنیکل - اریترومایسین - دانازول - دیازوکساید - دکستروتیروکسین - گلوکاگون - هپارین - واکسن انفولولانزا - کتوکونازول - مپریدین - متوتروکساید - متیل دوپا - نالیدیکسیک اسید - نفیدیپین یا آدالات - فنیل بوتازون - کینیدین - استرپتوکیناز - هورمونهای تیروئید - وراپامیل - ویتامین A - ویتامین E
برخی از داروهایی که باعث کاهش PT- INR می شوندعبارتند از:
قرص های ضد بارداری - کاربامازپین - شربت معده - سیگار- ویتامینk -قرصهای ادرارآور- کلروبوتانول- کولسلیرامین- ریفامپین- استروژنها- داروهایملین
نکات قابل توجه حین مصرف قرص وارفارین
1. مقدار مصرف دارو بستگی به نظر پزشک شما دارد . پس خودسرانه مقدار آنرا کاهش یا افزایش ندهید .
2.از آنجایی که مقدار مصرف دارو در اشخاص مختلف ، متفاوت است هیچگاه مقدار مصرفی خود را به دیگری توصیه نکنید.
3.دارو را همیشه در ساعت معینی از روز مصرف کنید . بهتر است عصرها باشد.
4.دارو را دور از دسترس اطفال نگهدارید.
5. دارو را در ظرف شیشه ای و بدور از نور، رطوبت و گرما نگهدارید.
6.قرص وارفارین را با معده خالی مصرف کنید تا بهتر جذب شود.
7.درصورتیکه احتمال فراموش کردن مصرف دارو را می دهید حتما به یک نفر از اعضاء خانواده بسپارید تا شما را یادآوری کند.
8.درصورتیکه مصرف دارو را در یک روز فراموش کردید به محض متوجه شدن در همان روز، دارو را مصرف کنید. اما اگر روز بعد متوجه شدید، مقدار آنرا 2 برابر نکنید. حتما فردای آنروز PT-INR را چک کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
9.در صورت مصرف هرگونه دارو همزمان با وارفارین حتی قرصهای ویتامین حتما با پزشک خود مشورت کنید. (مصرف همزمان وارفارین با ویتامین K مجاز نیست)
10.هنگام کار با وسایلی که ممکن است موجب جراحت ، زخم و خونریزی شوند، احتیاط لازم را بعمل آورید و به خاطر داشته باشید که در صورت بریدگی، خون شما دیرتر از زمان عادی بند می آید.
11.کارت شناسایی خود را همیشه همراه داشته باشید. ( کارتی که نوع بیماری - نوع عمل جراحی و نوع دریچه در آن ذکر شده باشد. )
12.همزمان با مصرف وارفارین از قرص آسپرین و بروفن بعنوان مسکن استفاده نکنید.
13.در صورت بروز تب- ابتلا به بیماری خاص - تغییر در رژیم غذایی مانند دیابت و بطور کلی بروز هر اتفاق جدیدی را به پزشک خود یا هر پزشک قابل دسترس دیگری اطلاع دهید.
14.علایم هشداردهنده افزایشPT-INR که با بروز آن به پزشک خود باید مراجعه کنید:
• خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن
• وجود مدفوع سیاه رنگ
• خونریزی زیر جلدی
• کبودی بی دلیل روی پوست
• خونریزی بی دلیل از بینی
• خونریزی شدید و غیر طبیعی در دوران قاعدگی
• درد یا تورم شکم
• پیدایش خون در ادرار
• یبوست شدید
• سرفه یا خلط خونی
• سرگیجه
• سردرد شدید مداوم
• درد ، سفتی یا تورم مفاصل
• استفراغ خونی
• نکته : کسانیکه قرص آهن یا فروسولفات مصرف میکنند نیز رنگ مدفوعشان سیاه رنگ میشود که نشانه خونریزی داخلی نیست.
15.بصورت دوره ای هر 6 ماه یکبار آزمایش ادرار و مدفوع بدهید.